İnsanın Özgürleşmesinde Etin Rolü

Emek, âlet yapımıyla başlar. Bulduğumuz en eski âletler, tarih öncesi insanın keşfedilen kalıntılarına ve tarihteki en eski halkların ve günümüz vahşilerinin en ilkel olanlarının yaşam tarzına bakılırsa en eski âletler, nelerdir? Bunlar avcılık ve balıkçılık âletleridir, ilki aynı zamanda silah görevi de görür. Ancak avcılık ve balıkçılık varsa sadece bitkisel beslenmeden etin de tüketimine geçilmiş olmalıdır ve bu da maymundan insana geçiş sürecinde bir başka önemli adımdır. Et rejimi, canlının metabolizması için ihtiyaç duyduğu en temel öğeleri neredeyse hazır durumda barındırır. Sindirim için gereken süreyi kısaltarak, bitki yaşamınınkilere tekabül eden diğer istemsiz bedensel süreçleri de kısaltmış ve böylece tam anlamıyla hayvan yaşamının aktif tezahürüne yönelik daha fazla istek, materyal ve zaman kazandırmıştır. Oluşum hâlindeki insan, bitkiler âleminden uzaklaştıkça hayvanın da üstüne çıkmıştır. Nasıl ki etle yan yana bitkiyle beslenmeye alışmak vahşi kedi ve köpekleri insanın hizmetkârı hâline getirdiyse, aynı şekilde bitkisel beslenmeyle birlikte etle beslenmeye uyum göstermek de evrimleşmekte olan insana bedensel güç ve bağımsızlık bahşetmeye fazlasıyla katkıda bulunmuştur. Bununla birlikte, et rejimi en büyük etkisini, şimdi beslenmesi ve gelişmesi için gerekli malzemelerin çok daha fazlasına ulaşan ve bu nedenle nesilden nesile daha süratli ve mükemmel bir şekilde gelişebilen beyin üzerinde yapmıştır. Vejetaryenlere olan tüm saygımla söylüyorum ki insanoğlu et rejimi olmaksızın ortaya çıkamazdı ve et yemek bildiğimiz tüm halklar arasında şu ya da bu zamanda yamyamlığa yol açmışsa da (Berlinlilerin ataları olan Weletabianlar ya da Wilzianlar onuncu yüzyıl kadar geç bir zamanda ebeveynlerini yerlerdi), bunun bugün bizim için bir önemi yoktur.

Et rejimi, belirleyici öneme sahip iki yeni gelişmeye yol açtı: Ateşin kullanılması ve hayvanların evcilleştirilmesi. İlki sindirim sürecini daha da kısalttı, çünkü ağza zaten âdeta yarı sindirilmiş yiyecekler temin ediyordu; ikincisi ise avlanmaya ek olarak yeni ve daha düzenli bir tedarik kaynağı temin ederek eti daha bol hâle getirdi ve dahası, süt ve süt ürünleriyle bileşimi bakımından en az et kadar değerli yeni bir gıda maddesi sağlamış oldu. Böylelikle bu iki gelişme de kendi içlerinde, insanın özgürleşmesi için yeni araçlar oldular.

Frederick Engels

Mayıs-Haziran 1876

Kaynak

*Manşet Görseli: Leopar taşıyan adam. Karahantepe Kazısı, M.Ö. 9 bin, Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi.