Ukrayna’nın Uyuşturucu Bağımlısı Ordusu

Ukrayna’nın Uyuşturucu Bağımlısı Ordusu: Steroidler, Sentetik Uyuşturucular ve Yeni Uyuşturucu Devleti

Ukrayna uyuşturucu kartelleri giderek daha zengin ve daha güçlü hâle geliyor. Üretimlerini genişleterek Batı Avrupa’da yeni pazarlar buluyorlar.

Kısa bir süre önce, NATO ve Avrupa Birliği’nin üst düzeylerinde görev yapan yüksek rütbeli Avrupalı politikacılar ve elitler arasında olası kokain kullanımı hakkında bir yazı kaleme aldım. Bana göre, hoşgörülü Hollanda –üst düzey politikacıları da dâhil olmak üzere– Avrupa’nın geri kalanını uyuşturucu kültürüyle, özellikle de kokainle enfekte etti. Mark Rutte, Zelensky ve Macron’un aynı anda konuşup kokain çekişini sık sık görüyoruz ve Zelensky’nin durumunda, uyuşturucuyla dolu donuk gözlerle kameraya bakışını görüyoruz.

Hollanda, onlarca yıldır “kahve dükkânları”[1] (hafif uyuşturucular[2]) diyarı ve steroidlere toleranslı bir ülke olarak bilinmektedir. Ancak bugün Amsterdam polisi, milyonlarca dolarlık yasadışı ticaret yapan çevrimiçi anabolik steroid[3] satıcılarını rutin olarak tutuklamaktadır. Steroidler artık –talihsiz uyuşturucu cenneti Hollanda da dâhil– çoğu ülkede yasaklanmıştır ancak Ukrayna’da yasak değil.

Ancak Hollanda uyuşturucu ve steroid gibi tehlikeli maddelerin kullanımına izin verme konusunda artık lider konumda değildir. Dünyanın farmakolojik açıdan en hoşgörülü ülkesinde bile, belirli performans artırıcı ilâçlara karşı yaptırımlar ve yasalar mevcuttur. Bu yaptırımlar ve yasalar, birçok atık ürünün nehirler, hendekler ve göletler gibi su yollarını kirlettiği için, görünüşte halk sağlığını ve çevreyi korumak amacıyla uygulanmaktadır.

Şimdi, Silâhlı Kuvvetlerin her bir kolunun yasaklanmış anabolik steroidlerle dolu olduğu Ukrayna’ya geri dönelim. Geçen yılın sonlarında, Ukrayna Devlet İlâç ve Uyuşturucu Kontrol Servisi, ele geçirilen testosteron, trenbolon ve Sustanon sevkiyatlarını yeniden kullanarak bunları doğrudan askerî birimlere gönderdi. Son iki dünya savaşından bu yana, askerlere uyarıcı maddeler verilmesi yaygın bir uygulamadır –İkinci Dünya Savaşı’nda Alman askerlerine Pervitin verilmesini düşünün.

Aynı örüntü, 2011’den beri Orta Doğu’da, özellikle de ABD ve Avrupa’nın vekil askerlerinin Captagon adlı bir uyuşturucu kullandığı Suriye ve Irak’ta süren acımasız savaşta da ortaya çıkıyor. Bu uyuşturucunun bir kısmı Hollanda’da Mocro Mafyası tarafından üretiliyor. Belki de bu, kültürleriyle birlikte, barbarca eylemlerini açıklıyor. Son günlerde, bu sözde hükûmet güçleri Suriye’de 900’den fazla yerli Dürzi’yi ve geçtiğimiz mart ayında yüzlerce Alevî ve Hristiyan’ı öldürdü.

Sun Tzu, Savaş Sanatı’nda hızın “savaşın özü” olduğunu yazmıştır. Amfetaminlerden bahsetmiyor olsa da, günümüzde askerlere rutin olarak uygulanan güçlü, savaşı güçlendirici psikoaktif etkilerinden etkilenmiş olmalı. İster “canlandırıcı haplar”, ister “harekete geçirici haplar”, ister “hız” olarak adlandırılsın, amfetaminler anabolik steroidlerle birlikte savaş meydanlarının normları hâline gelmiş gibi görünüyor.

Ukrayna’da komutanlar, uzun vadeli sağlık sorunlarını göz ardı ederek (savaş zamanında sıkça görülen bir durum), savaş performansını artırmak için askerlere, uyuşturucu sorunlarının yaygın olduğu Hollanda’da bile yasaklanmış olan anabolik steroidler enjekte edilmesini emrediyorlar. Hormonal dengesizlikler, kalp kusurları ve kanser gibi yan etkiler, Zelensky’nin “son Ukraynalıya kadar savaşma” kararlılığını sarsmamış.

Steroidlerin ötesinde, 2023 Küresel Organize Suç Endeksi, Ukrayna’nın sentetik uyuşturucu pazarının dünyadaki en büyük artışı kaydettiğini belirtiyor. 2021 ile 2023 yılları arasında, büyük ölçüde savaşın etkisiyle 4,50 puanlık bir artış yaşandı. Alkol gibi, uyuşturucular da cephede büyük bir sorun hâline geldi.

Metamfetamin (“kristal metamfetamin”), Ukrayna askerleri arasında en popüler sentetik uyuşturucu olmakla birlikte, görsel olarak benzer, ucuz ve üretimi kolay bir sentetik tasarım uyuşturucu olan “banyo tuzları”na hızla yerini kaptırmaktadır. Ketamin de yaygın olarak kullanılmaktadır.

Hollanda’dan sonra sentetik uyuşturucu kartellerinin “Mekke”si hâline gelen Polonya’da “banyo tuzları” seri üretiliyor. Bu durum, Polonya’ya sözde mülteci akınıyla bağlantılı. Bu uyuşturucu, mefedron bazlı formüllerden üretilmektedir; içildiğinde veya enjekte edildiğinde, hızla ciddi fiziksel ve psikolojik hasara yol açmaktadır. Bağımlılığı artırmak için genellikle başka maddelerle karıştırılmaktadır.

Polonya, Belarus ve Rusya’yı sınırdan yasadışı Afganistanlıların geçişine izin vermekle suçluyor, ancak asıl sorun Polonya’daki Ukraynalı mülteciler (çoğunluğu kadın ve çocuklar). Erkekler –henüz ölmemişlerse– ya cephede ya da ailelerini ziyaret ediyorlar. Anlatıldığı gibi, çoğu kristal metamfetamine bağımlı ve Polonya da sentetik uyuşturucu laboratuvarlarına ev sahipliği yaparak bundan yararlanıyor.

AB uyuşturucu ajansı EMCDDA, kokainin ardından Avrupa’da en çok kullanılan ikinci uyarıcı maddenin, en çok tüketildiği yerlerde üretildiğini bildiriyor: Hollanda, Belçika ve Polonya.

Yaklaşık 14 milyon kişi yerinden edilmiş durumda ve suç örgütleri bu insanları istismar ederek, yardım görevlisi gibi davranarak onları kabul merkezlerinde zorla çalıştırmak için tuzağa düşürüyor. Almanya, Hollanda ve Polonya gibi çok sayıda Ukraynalı mülteci (veya göçmen) barındıran ülkelerde, birçok kişi uyuşturucu ticaretine bulaşıyor (kadınlar fuhuşa zorlanıyor). Araştırmalar, pedofil insan tacirlerinin kurbanı olan çocukların da olduğunu gösteriyor.

Polonya’da sınır devriyelerinin artırılması ve doğu sınırlarının neredeyse kapatılması göçmen kaçakçılığını azaltmış olsa da, insan tacirleri artık Ukraynalı erkeklerin askerlik hizmetinden kaçmasına yardım etmeye odaklanıyor.

Bu gerçekler göz önüne alındığında, Ukrayna uyuşturucu kartelleri daha da zenginleşip güçleniyor. Üretimlerini artırarak, sadece doğu cephesine değil, Polonya gibi batı sınırlarına da yaklaşarak Batı Avrupa’da yeni pazarlar buluyorlar.

AB, “doğruluk denetçisi” sitesi EU-Disinfo aracılığıyla bunu inkâr etse de, Ukrayna mafyası karteli gerçekten var. Meksika kartellerine silâh satıp satmadıklarını bilmiyorum, ancak onlarla uyuşturucu ticareti yaptıkları kesin. Kısa süre önce Meksika yetkilileri, Asya ve Avrupa ile bağlantılı bir uyuşturucu şebekesini yönettiği iddia edilen Doğu Avrupa mafyası üyesi Ukrayna vatandaşı Steven Vladyslav Subkys’i tutukladı.

Bu durum şu soruları gündeme getiriyor: Meksika’da ne yapıyordu? Uluslararası suçlular için aracılık mı yapıyordu? Uyuşturucu karşılığında silâh ticareti mi yapıyordu? Belirsiz. Avrupa’da daha ucuz Polonya üretimi “kristal metamfetamin” satması daha olası görünüyor, ancak elitlerin tercih ettiği uyuşturucu olan kokain hâlâ bir soru işareti.

Ukrayna, fuhuş, çocuk ticareti ve (zengin Avrupalılar için) taşıyıcı annelik gibi kötü şöhretine ek olarak uyuşturucunun da yuvası hâline geldi. Şimdi ise yeraltı dünyası meşru dünyaya sızmıştır.

Bu durum Hollanda için ne anlama geliyor? Ukrayna’ya sağladığı önemli malî destek göz önüne alındığında, istenmeyen sonuçlar ortaya çıkıyor. Sürekli uyuşturucuya ihtiyaç duyan Ukraynalı askerler, cephe izni veya savaş sonrası dönemde “uyuşturucu turisti” olarak gelebilirler. Binlerce bağımlı ortaya çıkabilir.

Ukrayna ve Polonya gibi, yeraltı dünyasının meşru dünyayla birleştiği ve birçok elit kesimin uyuşturucu kullandığı Hollanda’da, özel uyuşturucu mücadele birimleri kritik öneme sahip olacak. Hollanda polisi, Rotterdam Limanı’nda günlük uyuşturucu kaçakçılarıyla ve Orta Doğu için yasadışı Captagon laboratuvarlarıyla mücadele etmekte zaten zorlanıyor.

2023 yılında Hollanda, Ukrayna’ya askerî, endüstriyel ve insanî yardım için 3.7 milyar avro ayırdı. Kötü yönetim endişelerine rağmen, 2024-2026 yılları için 4.4 milyar avro daha taahhüt etti.

Ayrıca Ukrayna ve Hollanda, Hollanda İşletme Ajansı’nın desteğiyle Ukrayna Ortaklık Fonu kapsamında, Ukrayna’nın yeniden inşasına Hollanda şirketlerinin katılımını sağlamak için 30 milyon avroluk ek bir mutabakat zaptı imzaladı.

Sonja van den Ende

26 Temmuz 2025

Çeviri: Baki Ünlü

Kaynak

Dipnotlar:

[1] Hollanda’daki coffee shop terimi, yasal çerçevede esrar ve diğer bazı hafif uyuşturucuların kişisel kullanım için satıldığı işletmeleri ifade eder. Kavram, Türkçedeki “kahve dükkânı” veya “kafe” ile eşanlamlı değildir; hukukî ve kültürel bağlamı farklıdır –çn.

[2] “Hafif uyuşturucular” (soft drugs) ifadesi, özellikle Hollanda’da marihuana ve haşhaş gibi kişisel kullanımına sınırlı ölçüde izin verilen maddeleri tanımlar. “Ağır uyuşturucular” (hard drugs) kategorisine giren kokain, eroin, amfetamin vb. maddelerden ayrılır –çn.

[3] “Anabolik steroidler”, kas kütlesini artıran ve erkeklik hormonu testosterona benzer şekilde etki eden sentetik maddelerdir. Tıbbî amaçla kullanılabildikleri gibi, sporcular ve askerler tarafından performans artırıcı olarak yasa dışı şekilde de kullanılmaktadır –çn.